AiRich: ‘Mijn kunst is een viering van Black culture’

De kunst van AiRich wordt veelal beschreven als ‘afrofuturistisch’. Maar wat betekent dat precies en hoe zou Fana Richters haar kunst zelf beschrijven? ‘Planet AiRich is voor mij een celebration of Black culture’, vertelt ze. ‘Ik vind het belangrijk om mensen van de Afrikaanse diaspora een safe space te kunnen bieden met mijn kunst, waarin we onszelf volledig kunnen uiten.’ De kunstenares beschrijft de ‘AiRich’ ervaring als een ‘kleurrijke, intense ervaring.’ Vaak is de ervaring plezierig, maar wanneer nodig, biedt AiRich ook een serieuze ondertoon. ‘Ik vind het echt belangrijk dat mensen uit mijn gemeenschap hun roots durven te herontdekken. Ik wil dat je serieus trots bent op waar je vandaan komt en dat probeer ik naar voren te brengen in mijn kunst.’

Die viering van de Black culture is niet alleen ontzettend belangrijk, het is ook iets dat we steeds vaker terugzien in mainstream muziek, mode en andere vormen van kunst. Een goed voorbeeld hiervan is natuurlijk de globale overname van genres als ‘Afrobeats’ en ‘Amapiano’. AiRich vertelt deze ontwikkeling ook te zien in de beeldende kunst en hier ook trots op te zijn. ‘Ik merk dat veel Zwarte artiesten hun identiteit niet meer verbergen’, vertelt de kunstenares.

‘Ik haat het om het zo te beschrijven, maar we leven nu in een tijd waarin het toegankelijker is om trots te zijn op wie je bent en dat uit zich ook in de kunst. Als bijvoorbeeld zelfs een super mainstream artiest als Beyoncé een volledig album kan maken met Afrofuturistische invloeden, dan draagt dat er natuurlijk ook aan bij. En de meningen zijn misschien verdeeld over of dat oprecht is of dat ze op een hype springt, maar dat maakt eigenlijk niet uit want ze is een zwarte vrouw en haar identiteit blijft hetzelfde. Dus mede door dat soort dingen en ‘Black awareness’ denk ik dat artiesten veel meer bij zichzelf blijven wanneer ze creëren en bijvoorbeeld niet meer het gevoel hebben dat ze alleen opgemerkt worden als ze witte, naakte vrouwen schilderen.’ 

Waar komt dan de term ‘afrofuturistisch’ vandaan? Als je de kunst van AiRich bekijkt, kan je de futuristische elementen niet missen. Haar kunst lijkt vaak op iets wat we in deze tijd nog nooit ervaren hebben, maar ook op iets wat niet echt van deze planeet is. ‘Futuristische elementen zijn echt mijn ding. Ik vind het belangrijk om verschillende tijdlijnen te maken en zo de oude, de hedendaagse en de futuristische kant van Afrika en haar diaspora te laten zien’, legt ze uit. ‘En Afrika is voor mij de globale moeder van Black Culture en de uitdragers hiervan.’

Deze zomer brengt AiRich haar afrofuturistische kunst naar het Vunzige Deuntjes Festival. Zo komen muziek en kunst samen om feestende bezoekers de ultieme festivalervaring te bieden. Een logische samenkomst als je het AiRich vraagt, gezien zij muziek altijd gebruikt om kunst te creëren. ‘Als ik kunst maak, ben ik vaak emotioneel. Afhankelijk van welke emotie ik voel, gebruik ik ook muziek om me verder in die stemming te brengen. Wanneer ik blij ben, luister ik naar vrolijke muziek. Als ik me duister voel, luister ik misschien naar grime of drill. Als ik verdrietig ben, luister ik naar heartbreak songs (of klassieke piano muziek)’, haha.’

In 2015 stond de kunstenares voor het eerst op het festival met een AiRich photobooth. Hierbij konden bezoekers in haar wereld duiken en een visuele herinnering meenemen naar huis. In de daaropvolgende jaren heeft ze meerdere keren haar kunst kunnen tonen tijdens het festival. Een goed voorbeeld hiervan was in de vorm van het bodypainten van bezoekers. Volgens haar is Vunzige Deuntjes een goede match voor ‘Planet AiRich’, vanwege het diverse publiek dat het festival aan weet te trekken. Daarnaast draagt de line-up aan haar stage bij aan de Afrofuturistische experience. ‘Ik hoop dat als mensen dit jaar op het festival staan en mijn werk vet groot zien, dat ze daardoor meer in een visuele trip kunnen gaan’, vertelt de kunstenares. ‘Dat ze bij mijn stage in een compleet andere wereld stappen, waarbij iedereen zich veilig en empowered voelt. Wanneer ze het terrein verlaten, landen ze weer op aarde, haha’.