Interview: Shay is hét brein achter de choreografie van Ed Sheeran en Stormzy muziekvideo's

Het kan zijn dat er niet gelijk een lampje brandt bij de naam Shay Latukolan. Dat terwijl hij wellicht verantwoordelijk is voor de choreografie van jouw favoriete videoclip. Hij heeft namelijk meegewerkt aan de clips van onder andere Stormzy, Ed Sheeran, Lil Baby, ROSALÍA, Sevdaliza en Yung Nnelg. De 29-jarige danser, choreograaf en movement director heeft een lange weg bewandeld om te komen op de plek waar hij nu staat.

Shay Latukolan groeide op in zijn geboortestad Zwolle. Van origine is hij half Moluks en half Nigeriaans, maar hij groeide vanuit huis vooral op met de Molukse cultuur. "Muziek is hetgeen geweest dat mijn interesse voor dans aanwakkerde. Ik werd opgevoed in een huishouden waar er heel veel muziek werd gedraaid en veel familieleden waren muzikanten. Het was iets dat we deden zonder erbij na te denken. Ik ben opgevoed met funk, jazz, old school R&B en bovenal: Michael Jackson. Toen ik hem zag dacht ik: this is something I aspire to be."

Ondanks zijn liefde voor dans, begon de jonge Shay net als de meeste jongens met voetballen. Dat het een begenadigde voetballer was, werd snel duidelijk. Hij kreeg een kans aangeboden bij de jeugdopleiding van PEC Zwolle, maar ook zijn interesse voor dans werd steeds sterker. Shay stond voor een keuze die zijn latere leven ging vormen.

Over deze tijd zegt hij: "Ik was destijds een vrije geest terwijl mijn teamgenoten bij voetbal vrij standaard waren. Op een gegeven moment vroeg mijn zus of ik mee ging naar haar danstrainingen. Na verloop van tijd kreeg ik het zo druk met dansen én voetballen tegelijk. De keuze werd: ga ik serieus voetballen of ga ik serieus dansen? Dat was moeilijk, omdat er wellicht een toekomst weggelegd was in het voetbal. Ik ging tegen mijn vader in en koos voor het dansen. De mensen binnen het voetbal pasten niet bij mij. Vanaf dat moment dacht ik: 'Oké, als je voor dansen gaat, ga er dan echt voor'."

Op zestienjarige leeftijd verhuisde de Zwollenaar naar Amsterdam om te studeren aan de dansacademie in Utrecht. "Toen ik zestien was, had je geen studenten OV. Dus eigenlijk moest ik in Utrecht gaan wonen, maar dat is niet mijn soort stad. Om toch dichterbij Utrecht te wonen, heb ik ervoor gekozen om naar Amsterdam te verhuizen. Dat is de reden waarom ik op zo'n jonge leeftijd verhuisde. Ik dacht destijds dat ik er klaar voor was, maar dat was ik niet. Op jonge leeftijd kwam ik erachter hoe het is om hard te werken. Ik wist toen de waarde van geld. Mijn mindset was: ik moet hard werken anders kan ik de huur niet betalen."

Behalve de jonge leeftijd, was ook de verandering naar een totaal andere omgeving een grote omslag. "Daar kwamen zoveel prikkels bij kijken. Er waren in Amsterdam zoveel verschillende culturen en mensen die op mij lijken. Dat was ook iets wat heel anders was in Zwolle. Ik zag er altijd heel funky uit. Ik had een afro en verschillende kleuren schoenen. Meestal droeg ik All Stars. Iedereen noemde dat toentertijd clown-schoenen in Zwolle. Ik voelde mij altijd anders, en toen kwam ik ineens in een omgeving met mensen die hetzelfde waren. Dat was heel inspirerend op vroege leeftijd."

In Amsterdam kwam hij op bezoek bij een dansschool waar hij Eszteca ontmoette: een bekende danser en jurylid van So You Think You Can Dance. "In die tijd was ik echt hyped. Eszteca zei dat ik next up was. Later kwam ik in een bekende crew en met die crew reisden we door heel Europa. We gingen naar Tsjechië, naar Duitsland, naar Parijs. En dit al op hele jonge leeftijd. Op de dansacademie ontmoette ik ook mijn crew 'THE KULTURE KIDS'. Wij waren toen de eerste van Nederland die YouTube gebruikten om dansvideo's op de zetten. We hadden miljoenen views en waren hier op school alleen maar mee bezig. Na dit succes gaven we over heel de wereld shows en workshops."

Shay werd ruim drie jaar geleden gevraagd of hij de choreografie voor de muziekvideo van Stormzy wilde verzorgen. "Ik ben een Skepta fan, dus ik wist wel wie Stormzy was maar volgde niet wat hij deed. Ze kwamen met een laag budget, ik kende de regisseur niet en alles moest op het laatste moment geregeld worden."

Ondanks het bedenkelijke voorstel, vertelt Shay hoe de samenwerking toch tot stand is gekomen. "Ik werd gebeld om half één, terwijl ik voetbal aan het kijken was. Ik nam op en de regisseur vroeg mij voor de videoclip. Aan de telefoon zei ik dat ik niet kon in het weekend. Hij zei tegen mij dat hij echt graag wilde dat ik het deed en dat ik bij uitstek de persoon was die de klus moest klaren. Mijn manager zei ook dat we het niet gingen doen. De volgende dag belde hij mij weer om te zeggen dat hij écht wilde dat ik het ging doen. Toen zei hij: 'Idris Elba zit erin.' Ik zei, 'Idris Elba?!' Nadat mijn moeder aan de telefoon zei dat ik wel moest gaan zei ik, 'Oké cool, laten we het regelen.'"

De danser deelt hoe hectisch het er werkelijk achter de schermen aan toe gaat. "Ik wist niet waar ik aan begonnen was. Vrijdag gingen we casten en diezelfde dag moesten we al repeteren met de cast. Toen kwam Stormzy vrijdagavond. "This is not right, I don’t wanna have grown ups next to me." Opnieuw hebben we snel kinderen gecast in plaats van volwassenen. De choreografie was allemaal ter plekke omdat er geen tijd was. Het was vooral veel schakelen en veel problemen oplossen."

"Zulke problemen heb je constant.", vertelt hij verder. "Bij Ed Sheeran zat de camera waar de choreografie op gebaseerd was vast bij de douane, waardoor we alles moesten aanpassen. Zelfs met million dollar producties moet je altijd kunnen schakelen." Voor de 2step video van de meest gedraaide artiest op de radio, Ed Sheeran himself en Lil Baby, voerde niemand minder dan Shay de choreografie uit.

"Het voelde wel een klein beetje anders dan met de andere artiesten. Ed is crazy bekend en dat merk je. Je moest veel wachtwoorden doorgeven, paspoort laten zien en bellen naar mensen om er doorheen te komen op set.

Ik ben altijd de communicator tussen regisseur en artiest, dus het is best gek om een leidinggevende te zijn tegen zulke artiesten. Ze luisteren wel, want ze moeten wel. Ik vond het bij Ed Sheeran soms lastig om te zeggen dat hij iets niet goed deed. Ik had de choreografie iets makkelijker voor hem gemaakt. Toen hij dat zag vroeg hij: “Hey Shay, can you dance the same as me?” Ging hij dus mijn choreografie een beetje aanpassen. Dat was wel grappig, omdat hij dus ook een leidertje is.

Ik vroeg op een gegeven moment of hij mij wilde filmen zodat hij thuis kon oefenen. Toen zei hij dat hij geen telefoon had. Hij zei dat het enige wat hij had een iPad was, en daar belt hij dan zijn vrouw mee. Hij wil niet dat mensen zijn telefoon hacken, dus daarom heeft hij geen telefoon."

Shay vertelt dat bijna alle artiesten wel moeite hebben met zijn choreografieën. "Ik heb nog nooit gewerkt met een artiest zoals Chris Brown of Beyoncé, die echt dansers zijn. Het moet altijd makkelijker gemaakt worden. Dat is grappig, want iedereen wil gelijk dansen als Beyoncé, maar ze weten niet dat die artiesten al sinds kleins af aan getraind hebben. ROSALÍA was tot nu toe het best. Zij kan goed dansen."

Voor de choreografie van SAOKO van ROSALÍA moest hij meer in de rol van een vrouw kruipen, waar een andere aanpak bij komt kijken. "Choreografie is geen ego dingetje. Vooral als ik met een artiest werk, gaat het om hoe de artiest eruit komt. Ik heb me erg verdiept in beweging, en niet zozeer in een dansstijl. Op basis van twee vrouwelijke danseressen en hun lichaam, heb ik de choreografie gebouwd. Mijn stijl wordt dan vrouwelijk, wat ik vertaal naar ROSALÍA."

"Ik heb laatst ook een tour gechoreografeerd voor Sevdaliza. Ook al is zij best masculine, is de hele show super vrouwelijk. Dan gebruik ik ook een vrouwelijke danser die haar de dans aanleert. Sommige vrouwen vinden het dope om mannelijk te dansen en sommige mannen vinden het vet om vrouwelijk te dansen. Ik denk dat het enige verschil is dat vrouwen er gewoon mooi uit moeten zien, waarbij mannen soms wat losser zijn."

Shay wil ook graag het stokje doorgeven aan andere dansers. "Ik heb het Shay Program gecreëerd, waar professionele dansers auditie voor kunnen doen om deel te zijn van een programma waarin ik dansers train en klaarstoom om met mij te werken. Voor bijvoorbeeld Ed Sheeran had ik dan 20 dansers nodig, waarvoor ik mensen kies die ik train. Zo vind ik ook nieuwe dansers."

"Ik ben dit twee jaar geleden begonnen, en het is elke keer in een week uitverkocht. 80% is uit het buitenland. Er zijn mensen uit Singapore en Tokyo die helemaal naar Amsterdam komen. Ze zien het als een professionele training, waarbij ze les krijgen van mij en gastleraren. Iedereen kan zich aanmelden, maar je moet wel auditie doen door middel van een video. Uiteindelijk komen ze in een training waarin ze voelen dat ze niet de beste zijn en hard moeten werken."

Uiteindelijk maakt Shay het niet uit hoe groot de artiest is waar hij mee werkt. "Het hoogst haalbare is creative freedom. Ik haal net zoveel voldoening uit een kleine klus als een grote. Dat ik met Ed Sheeran heb gewerkt is dope, maar dat neemt de waarde van werken met een kleinere artiest niet weg. Als het proces nice is, geniet ik daar het meeste van. En dat is lastig als je geen creative freedom hebt, vooral als je vaak de commerciële kant op gaat. Maar als je wordt gevraagd omdat ze jou echt willen als artiest, is dat het hoogst haalbare."