Van Kraantje naar Kosso: een datareis door het hiphoplandschap van Nederland

We beginnen onze trip in het hoge noorden. In de provincie Groningen voert Kraantje Pappie sinds jaar en dag de luisterlijst aan. Met zo’n 1,5 miljoen verschillende luisteraars per maand weet de rapper zijn aanstekelijke poprap moeiteloos over de rest van het land te verspreiden. De grootste uit Grunn, dus. Uit dezelfde stad, maar over een heel andere boeg, komt Dope D.O.D. (276 duizend maandelijkse luisteraars) met duistere en agressieve Engelstalige hiphop die vooral in het buitenland goed scoort.

We pakken de trein naar Leeuwarden, hoppen in bus 60 richting Dokkum en stoppen in het Friese dorpje Stiens. Rapper Joost is uit Friesland de artiest met de meeste maandelijkse luisteraars op Spotify. ‘De boy uit Stiens’ trekt met zijn knotsgekke ‘albinorap’ 243 duizend verschillende streamers. In Leeuwarden, we moeten dus weer terug die bus in, zorgen ook de opvallend exotische crossover-hiphop in het Nederlands, Frans en Lingala van Rollàn (47 duizend verschillende luisteraars) en de straatrap van Hiewi (6,5 duizend) voor de nodige luisteraars.

Iets zuidelijker, in Overijssel, stappen we uit op station Zwolle. Uit het oostelijke hiphopbolwerk komen oudgedienden als Sticks (142 duizend maandelijkse luisteraars) en Rico (35 duizend) en op het kamp vinden we Piet Junior (137 duizend). De Overijsselse artiest met de meeste maandelijkse luisteraars is echter Typhoon, die met z’n rapscene-overstijgende, Vrienden van Amstel Live-approved hiphop 571 duizend maandelijkse luisteraars weet te trekken. De trein richting Twente voert ons nog even langs Almelo, waar Fakkelbrigadier James als onderdeel van collectieven Fat Windjacks (2,9 duizend luisteraars) en Rafting Goods (3,5 duizend) stug doorspit. We vertrekken uit Almelo en stappen over op Deventer: de stad van Snelle die, als we hem nog in het hiphopstraatje zouden stoppen, met 1,7 miljoen luisteraars alle eerder genoemde artiesten outnumbered.

Dan richting Gelderland, de laatste oostelijke provincie die onze Tour de Hiphop aandoet. We reizen door naar Nijmegen, ofwel de hometown van de meest beluisterde Gelderse hiphopact: Poke. Hij begon z’n carrière nota bene als vuilnisman in de Gelderse stad, maar zet tegenwoordig met 819 duizend maandelijkse luisteraars ‘Nimma’ moeiteloos op de kaart. Stadgenoten en Zo Moeilijk-compagnons Roscovitsch en Nosa, waarvan de laatste vorig jaar zowel solo als onderdeel van Fat Windjacks muziek dropte, maken onze stop in de Waalstad compleet.

Via Veenendaal-De Klomp - het station dat door Boef voor de eerste en waarschijnlijk ook laatste keer genoemd is in een tekst - treinen we door naar Amersfoort. Dit is de thuisstad van de meest beluisterde hiphopact uit de provincie Utrecht. Niet Spacekees (15 duizend luisteraars), niet Jiggy Djé (79 duizend luisteraars) en ook niet producer Yung Felix (963 duizend) weet de meeste luisteraars te checken. Bizzey voert met met ruim 2 miljoen unieke streams de lijst uit de provincie Utrecht aan.

We tuffen door naar de stad Utrecht. Voordat we de Domstad ingaan pakken we nog snel een retourtje Nieuwegein met de sneltram. Hi, Josbros! (25 duizend luisteraars). Aangekomen in de provinciehoofdstad checken we onder meer shockrappers Steen (169 duizend) en EZG (288 duizend) tegen. We meeten in Overvecht met Djezja (265 duizend) en oud-Stropstrikker Skav (3,5 duizend). Via de Utrechtse voorstad Maarssen - hometown van Lijpe die 855 duizend luisteraars per maand trekt - gaan we naar de volgende bestemming.

Dat is Almere in Flevoland, maar voordat we aankomen in Ally doen we nog een snelle shoutout op Naarden-Bussum naar Josylvio (1,2 miljoen luisteraars), Ashafar (1,8 miljoen) en Sam J’Taime (183 duizend). Aangekomen in Almere, dat zich met recht een van de hiphophoofdsteden van Nederland mag noemen, kunnen we niet om Dopebwoy heen. Met 1,6 miljoen maandelijkse luisteraars is de rapper de meeste beluisterde hiphopact uit de Flevopolder. En ach, while we’re at it, zeggen we ook Sevn Alias (1,1 miljoen), Yssi SB (866 duizend), Esko (549 duizend), Bully (259 duizend), Leafs (216 duizend) en sor (190 duizend) nog even gedag.  

Up next: Amsterdam via Bijlmer Arena. In Zuidoost vinden we onder andere Chivv (1,4 miljoen luisteraars), Henkie T (732 duizend), JoeyAK (820 duizend) en Cho (526 duizend). Al is de Bijlmer zo’n groot hiphopbolwerk dat we nog tientallen andere artiesten zouden kunnen meeten. Adje doet het ook verdienstelijk vanuit de hoofdstad en heeft meer dan 1,1 miljoen maandelijkse luisteraars. De meest beluisterde artiest van Amsterdam, en ook meteen Noord-Holland, vinden we midden in de stad. Ondanks dat de rapper op z’n zachtst gezegd een nogal turbulente periode achter de rug heeft, telt Lil Kleine met 2,3 miljoen de meeste unieke luisteraars van de provincie.

Reizen we nog door naar de rest van de provincie? Zeker! We stappen uit bij het stationnetje Zaandam Kogerveld om Jonna Fraser (1,2 miljoen luisteraars) te groeten. Daarna checken we Nino (55 duizend luisteraars) in Zaandam-centrum. We rijden door naar Alkmaar voor een flitsbezoek aan de hometown van Boef (1,3 miljoen luisteraars).

Dit wordt een lange treinrit naar het zuiden. De meest beluisterde artiest van Zuid-Holland komt niet uit Den Haag, onze eerstvolgende stop, maar we kunnen de Hofstad uiteraard niet skippen. Tijdens onze halte op Hollands Spoor in de Haagse Schilderswijk stuitten we op SFB-kopman Frenna (1,7 miljoen luisteraars), ultrachosselaars Mula B (984 duizend) en LouiVos (497 duizend) en Wally A$M (15 duizend).  

De nummer één van de provincie én van de Nederlandse rapgame komt uit Capelle Schollevaar, onze volgende Zuid-Hollandse halte. Met 2,8 miljoen unieke luisteraars is dat - op gepaste afstand - Ronnie Flex. Hoewel de artiesten uit Rotterdam - onze volgende stop - qua streamcijfers achter Ronnie blijven. We pakken in de Havenstad wel een rijtje van De Groten des Vaderlands mee. Kevin (1 miljoen luisteraars), Broederliefde (1,1 miljoen), Hef (700 duizend) en Winne (188 duizend) behoren allemaal tot deze lijst.  

Het duurt anderhalf uur om van Rotterdam Centraal naar Vlissingen te reizen, maar dan loop je wel zomaar de meest beluisterde (en enige?) rapper van Zeeland tegen het lijf: D-Double. Met 248 duizend maandelijkse luisteraars represent de ‘Bonedijke bankjes’-rapper de kustprovincie.

Door naar Noord-Brabant, de provincie die na de randstad de meeste rappers op één treinlijn herbergt. Van west naar oost, met willekeurige meetups: Pierri in Roosendaal (126 duizend luisteraars), Ismo in Breda (284 duizend), Ares (124 duizend) in Oosterhout, dat weliswaar geen station heeft maar waar we met even hard gillen wel een shoutout naar kunnen geven, en in Tilburg bijvoorbeeld nieuwkomer Q’n (4,7 duizend). 32 minuten later komen we aan in Eindhoven, waar de meest beluisterde Brabantse rapper vandaan komt: hiphopcoryfee Kempi, met zo’n 661 duizend maandelijkse luisteraars. Lichtstadgenoot Fresku volgt met 223 duizend luisteraars.

De reis van noord naar zuid is lang, maar we komen eindelijk aan in Limburg. In Venlo wacht ANBU-kopman Jiri11 ons op, die onlangs als eerste artiest tekende bij het nieuwe label van Ronnie Flex. Zo’n 55 duizend mensen luisteren maandelijks naar zijn tunes. Iets zuidelijker, in Roermond, checken we boomapvedette Tenshun (1,5 duizend luisteraars op z’n solowerk) voordat we doorreizen naar Maastricht om te meeten met zwaargewicht $KEER & BOO$ (19,5 duizend). Van de Oostelijke Mijnstreek gaan we naar eindbestemming Parkstad. De plek waar Kosso met 222 duizend luisteraars zich naast bodybuild- ook streamkampioen van Limburg mag noemen.

Meer dan 1000 kilometer, 11 provincies (sorry, Drenthe!), 29 stops, 59 genoemde artiesten, nog veel meer die we niet hebben kunnen groeten en opgeteld miljoenen luisteraars. Het is een lange reis die dwars door provinciegrenzen en verschillende scenes gaat, en de veelzijdigheid van het Nederlandse hiphoplandschap laat zien.