De veelzijdigheid van hiphopartiesten en de missende erkenning daarvoor: van een rockalbum door Lil Wayne tot Mula B die een housetrack maakt

In de jaren ‘70 werd hiphopmuziek geboren in de Amerikaanse wijk The Bronx, New York als
sociaal protest door de Afro-Amerikaanse gemeenschap. Het geluid kwam voort uit genres
als disco, funk en R&B en creëerde een stem voor de gemarginaliseerde groepering om hun
realiteit, waar politieke en economische struggles onderdeel van waren, te laten horen.
Daaruit groeide een cultuur die de afgelopen twintig jaar alsmaar is ontwikkeld. Zo zien we
dat de globalisering van hiphop ervoor heeft gezorgd dat subgenre na subgenre oppopt en
experimenteren hiphopartiesten meer dan ooit tevoren. Dit deden ze in de beginjaren van de
00’s door samen te werken met artiesten buiten hun eigen genre, wat voor een grote
zichtbaarheid zorgde. Denk aan Eve en Gwen Stefani die in 2002 ‘Best Rap/Sung Collab’
binnenhaalden tijdens de Grammy’s, Jay-Z die in 2006 met rockband Linkin Park een
Grammy won voor ‘Numb/Encore’ of een nummer als ‘Don’t Cha’ (2005) van de Pussycat
Dolls en Busta Rhymes, dat in 14 landen op nummer 1 in de charts binnenkwam.

Maar we zien in deze tijd ook de tendens waarbij hiphopartiesten juist de ontdekkingsreis
aangingen naar hun eigen geluid. Een goed voorbeeld hiervan is het nummer ‘Lollipop’
(2008) van Lil Wayne, waarbij hij volledig in autotune zingt en rapt. De artiest won hiermee
zijn eerste nummer 1 hit en een Grammy voor ‘Best Rap Song’ in 2009, waarna het gebruik
van autotune de rest van zijn oeuvre overnam. Ook Kanye West heeft nooit gevreesd om zijn
creativiteit de vrije loop te laten gaan. In zijn album ‘808 & Heartbreak’ gebruikt hij autotune
om zijn emoties een heel nieuw geluid te geven, iets wat hij nog altijd doet. Zelfs met een
criticus als Jay-Z, die in 2009 ‘Death of AutoTune’ uitbracht als protest tegen het overmatig
gebruik van stem hervorming, werden de deuren voor hiphopartiesten geopend om te
experimenteren met hun stem.

Missy Elliott maakte in de beginjaren van haar carrière al furore met haar debuutalbum ‘Supa
Dupa Fly’, dus de ‘creatieve hiphopartiest’ is helemaal niet nieuw. Toch lijken artiesten die
vrijheid sinds de 00’s steeds meer te benutten. Snoop Dogg ruilde zijn West Coast-flow in
voor het album ‘7 Days of Funk’, terwijl Lil Wayne in 2009 een rock album uitbracht en Lil
Yachty dit jaar de focus juist legde op psychedelic rock met ‘Let’s Start Here’. Young Thug
sprong op een country beat met het nummer ‘Family don’t Matter’ en een artiest als Tyler the
Creator belichaamt letterlijk de term ‘genre-bender’. Ook Nederlandse artiesten zijn niet bang
om verder te reiken. Goede voorbeelden hiervan zijn Ray Fuego die zichzelf profileert als
punk- en hiphop artiest en Nnelg die met zijn album ‘Ik Zie Je’ onderzoek deed naar zijn
Ghanese roots en zelfs gospel-invloeden liet horen. Ook Mula B vindt zichzelf als artiest
iedere keer opnieuw uit. Zo bracht hij vorig jaar het housenummer ‘Tusi’ uit en werden we in
2021 verrast met een hele andere sound van hem in ‘Staande Ovatie’ met Yung Felix.

Hoewel het ontplooien van je talent al sinds het begin der tijden onderdeel is van hiphop, lijkt
daar nog altijd geen oog voor te zijn. Eenmaal de titel rapper? Dan kom je daar eigenlijk
nooit meer van af. Deze titel is niet negatief, aangezien het hiphop is dat voor (creatieve)
vrijheid zorgde onder gemarginaliseerde artiesten. Maar de titel kent ook een keerzijde. Zo
krijgen rappers (bijna) geen draaitijd bij radiostations, worden ze volledig genegeerd door
media en awards shows en krijgen ze als teken van zogenaamde inclusie enige erkenning
door onder de categorie ‘urban’ geplaatst te worden.

Is de stereotype rapper dood?

Het zijn vooral zwarte artiesten die hier hun hele carrière in worden gegroepeerd, zelfs als ze
helemaal geen rapmuziek maken. En aangezien dit te maken heeft met de prominente witte
muziekindustrie die classificatie ontzettend belangrijk lijkt te vinden, komt hier ook een stukje
racisme bij kijken. De neiging om te generaliseren zien we namelijk minder snel voorbij
komen bij witte artiesten die in elk genre waarin zij muziek uitbrengen als volwaardig worden
gezien. Zo heeft Miley Cyrus pop-, hiphop- en countrymuziek gemaakt en liet de media,
industrie en het publiek haar overal succesvol in zijn.

Hiphopartiesten hebben laten zien dat hun creativiteit diezelfde erkenning verdient en dat zij
ook niet gevangen gehouden horen te worden in verzonnen kaders. Zo verdiende KA met
zijn album ‘Recklezz’ niet alleen een Edison nominatie onder de categorie hiphop, maar ook
‘Beste Album’ en zouden media moeten stoppen met het classificeren van rappers, wanneer
andere soort artiesten in dezelfde lijst worden genoemd zoals bij sor. Het genre en zijn
artiesten zijn ontzettend expansief en in een tijd waarin hokjes lijken te verdwijnen, zouden
ook hiphop-artiesten op dezelfde manier gevierd moeten worden. De geschiedenis duidt het
immers zelf aan: hiphop is nooit volledig homogeen geweest.