Joya Mooi over nieuw album ‘What’s Around the Corner’, ongelijkheid in de muziekindustrie en meer 

Ik ben een Amsterdammer, een Zuid-Afrikaan, ik woon heel fijn in Zuidoost en ik probeer eerlijke verhalen te vertellen.

Ik heb me de afgelopen tijd veel ingelezen over social cyclus theory. Dat is een theorie waarin uitgelegd wordt dat de maatschappij en de mens zich altijd herhalen, in een bepaalde cyclus. Zo komen er altijd seizoenen van polarisatie, rijkdom, armoede en dan weer een seizoen waarin dat minder is. Ik zag hierin veel links met m’n persoonlijke leven en de seizoenen die daar steeds in terugkomen. De relatie met m’n ouders, de struggles die mijn familie heeft meegemaakt met onder andere migreren. Zo is mijn vader heel politiek invested geweest in Zuid-Afrika, met de anti apartheidsbeweging. Al deze dingen houden me bezig en heb ik verwerkt in het album. Het album is voor mij (en de luisteraars) ook een reminder dat we aardig moeten zijn voor onszelf en onze medemens.

Ik geloof dat ik er niet bewust voor heb gekozen om dit album nu te maken, it just spoke to me. Dat klinkt heel spiritueel, maar dat ben ik ook, vooral in mijn makerschap. Het [maken van dit album] overkwam mij meer, net zoals het muzikantschap me ook is overkomen.

Ik ben op negen-jarige leeftijd begonnen met het bespelen van de saxofoon, omdat mijn ouders allebei muziek maakten. Het was niet de vraag of ik een instrument zou bespelen, maar eerder wélk instrument ik zou bespelen. Ik besefte pas veel later in het leven dat ik muziek maken, en dan vooral zingen, echt leuk vond. Uiteindelijk ben ik wel muziek gaan studeren, maar het was altijd een andere persoon die me pushte, nooit vanuit mezelf. Zo was het altijd iemand anders die zei: ‘hey, wil je geen auditie doen’, of ‘wil je saxofoon spelen’, of ‘wil je een album maken?’ Die dingen heb ik nooit bewust echt gewild, maar zijn wel op mijn pad gekomen.

Vroeger zei ik altijd dat ik dan iets met eten zou doen.

I hope so, haha. Nee, maar ik kan echt chagrijnig worden als ik niet goed heb gegeten, vooral als ik niet lekker heb gegeten. Verder weet ik eerlijk gezegd echt niet wat ik zou doen. Ik heb heel veel nerd achtige interesses. Zo luister ik bijvoorbeeld podcasts over psychoanalyse. Maar wat dan mijn baan zou zijn? Geen idee.

Ik probeer vooral de verhalen uit mijn leven, die zowel uit Nederland als Zuid-Afrika en Angola komen, te verwerken in mijn muziek. Er wordt heel veel gesproken over de legacy die vrijheidsstrijders hebben achtergelaten. Vrijheidsstrijders worden snel geëerd en op een voetstuk geplaatst, maar er wordt heel weinig nagedacht over de pijn daarachter en de ruïnes in de harten van die mensen. Het is niet makkelijk om activistisch te zijn. Die verhalen verwerk ik op abstracte wijze in mijn muziek.

Weet ik niet. Ik vond het altijd best moeilijk als mensen zeiden: ‘Zijn dat je ouders?’ Zo van, how do you live up to that? Well, I don’t, haha! Ik probeer natuurlijk wel een goed mens te zijn, maar ik zie vooral ook echt de littekens van activisme. Dus ik denk niet dat ik ooit die persoon zou kunnen zijn. Ik probeer me eerder op kleine manieren in te zetten, zoals me vocaal maken in de muziekindustrie. Als ik bijvoorbeeld met journalisten praat en ik voel me niet goed over het interview, stuur ik achteraf altijd even een berichtje daarover. Wat mij bijvoorbeeld nog vaak overkomt, is dat mensen zomaar zeggen dat ik een soulzangeres ben. Zoiets heeft denk ik meer met mijn uiterlijke kenmerken te maken, dus ik wil daar altijd scherp op zijn. Zo probeer ik op de plekken waar ik iets te zeggen heb, het altijd aan te kaarten, indien nodig. Ik zeg ook altijd tegen jonge artiesten: ‘Je mag je plekje eisen’.

Ja, klopt. Ik vind het heel tof, maar ook heel eng. Wanneer ik muziek op ga nemen, stuur ik altijd opzetjes naar producers waar ik veel mee werk. Nu stuurde ik het naar de producer en die zei: ‘het is gewoon klaar, het is gewoon heel mooi’. Dat is weer zo’n voorbeeld van hoe een ander me gepusht heeft in mijn makerschap. Ik vind het heel tof dat we dan nu zo’n rauwe productie op mijn album hebben, dat daar ook de ruimte voor is.  

Vooral als vrouw van kleur in Nederland, is het echt moeilijk soms. Ik voel me soms echt niet begrepen. Er is naar mijn gevoel heel weinig ruimte voor wat ik maak, waar mijn muziek over gaat dan hoe ik eruit zie, echt heel storend en jammer. Ik denk dat als er meer kleur is op redacties, dat je dan veel rijkere verhalen krijgt.

Precies dat, ja. Er zijn genoeg artiesten van kleur, maar die worden niet genoeg gezien voor hun kwaliteit.

Nee man, haha. Nee. Not dead. Ik denk wel dat het hele genre ding, dat dat in principe een beetje dood is. Dat iedereen nu super fluïde is. Je hoort ook meer pop sounds op mijn album, ik denk dat dat komt doordat pop meer R&B is geworden. En hoewel ik naar veel verschillende stijlen muziek luister en dit ook verwerk in mijn eigen muziek, denk ik niet dat R&B dood is.

Beluister ‘What’s Around the Corner’ van Joya Mooi, hieronder.