Skip to main content

Waarom verkopen steeds meer artiesten hun publishingrechten?

26/01/2023
publishing
Beeld: Complex Original

Onlangs werd bekendgemaakt dat Future zijn muziekcatalogus heeft verkocht voor een bedrag van zeven nullen. De catalogus bezat maar liefst 612 tracks. Ook Justin Bieber heeft recentelijk de rechten van zijn muziek verkocht aan Hipgnosis Songs, voor een bedrag van meer dan $200 miljoen. Deze artiesten zijn niet de eersten en zullen ook zeker niet de laatsten zijn die de publishing rechten van muziek verkopen. Maar wat betekent het nu eigenlijk als een artiest dit doet? En waarom zien we het steeds vaker in de hedendaagse muziekindustrie? 

Wat is publishing? 

Publishing in de muziekindustrie verwijst naar de activiteiten rondom het uitgeven van muziek. Dit omvat het registreren van auteursrechten, het beheer van royalty’s en het verkopen van sync-rechten (gebruik van muziek in film, televisie, reclame). Elke keer als muziek afgespeeld wordt op de radio, in reclames, horecagelegenheden en meer, betalen instanties hiervoor een auteursrechtenvergoeding. Deze vergoeding wordt vervolgens verdeeld over de auteur (songwriter) en de componist (in veel gevallen de producer). Omdat songwriters hun tijd liever spenderen aan hun muziek, sluiten ze vaak deals met muziekuitgeverijen (publishing companies), waarbij ze de rechten overdragen in ruil voor de inkomsten die een uitgeverij namens hen kan genereren. De muziekuitgeverij, ofwel het publishingbedrijf, ontvangt altijd één derde van de auteursrechtengelden van de aangesloten componist/auteur.  Naast de auteursrechtengelden, vallen ook de volgende inkomstenbronnen onder publishing: 

  1. Uitvoerend rechtengelden → Uitvoerend recht verwijst naar de rechten die een muzikant of band heeft op de uitvoering van hun muziek. Dit omvat het recht om optredens te geven in clubs, concertzalen of tijdens festivals, evenals het recht om de muziek te laten uitvoeren in films of televisieprogramma’s.
  2. Mechanische rechtengelden → Mechanical royalties worden geïnd na de reproductie van een muzikale compositie. Denk aan een cd of vinylplaat, maar ook deals met films of reclames.

Naast Future en Justin Bieber, hebben ook artiesten als Justin Timberlake, Shakira, en producers Murda Beatz en Dr.Dre hun publishing catalogus verkocht. Hoewel de specifieke prijzen hiervan vaak niet bekend worden gemaakt, tellen partijen tientallen en soms wel honderden miljoenen neer voor de catalogus van een artiest. Het verkopen van je publishing, ofwel catalogus, wil zeggen dat je bepaalde rechten van je muziek overdraagt aan een andere partij. Je kan alleen de rechten overdragen die je zelf bezit. Als jij bijvoorbeeld een liedje hebt gezongen, maar niet geschreven, ligt het auteursrecht niet bij jou en kun je dat dus niet verkopen. ‘Publishing’ heeft namelijk betrekking op de muzikale elementen die een track maken, zoals de lyrics (schrijversaandeel). Indien een artiest wel in het bezit is van hun rechten, zijn deze in sommige delen van de wereld, volledig vrij om dat te verkopen. Een medewerker van Buma Stemra legt uit dat het in Nederland niet zo makkelijk is: ‘Voor grote, internationale artiesten is het makkelijker om hun catalogus te verkopen. Als je een paar ton per jaar verdient, is het echt niet mogelijk. Het is ook per situatie verschillend en er zijn heel veel documenten voor nodig om een soortgelijke deal te verwerken.’

Al het geld dat een artiest zou verdienen aan de muziek, afkomstig van royalties, deals gaat naar de partij die de rechten opkoopt. Een goed voorbeeld van een dergelijk bedrijf is het Nederlandse ‘Pythagoras Music Fund’. Dit fonds koopt regelmatig het schrijversaandeel uit bestaande muziek op, om daar zelf inkomsten mee te genereren. Hoewel dit bedrijf specifiek op is gericht om muziekrechten op te kopen, is dat niet altijd het geval. Zo is er in Engeland bijvoorbeeld een kerk die de rechten van talloze hits heeft opgekocht. ‘The Church of England’ is nu eigenaar van hits als Beyoncé’s ‘Single Ladies’ en Rihanna’s ‘Umbrella’. Tijdloze hits kunnen namelijk oneindig inkomsten genereren en worden door Merck Mercuriadis, voormalig artiestenmanager van Beyoncé, Elton John en meer, als waardevoller beschreven dan goud of olie. De laatste jaren is er een stijgende trend te zien in onafhankelijke partijen die deze rechten opkopen. Het komt niet vaak voor dat artiesten zelf de rechten bezitten, maar het is ook niet gewoonlijk dat zelfs een kerk nu muziekrechten bezit. Waarom zouden artiesten hun publishing verkopen in plaats van die inkomsten gewoon zelf te genereren? Er zijn verschillende redenen. 

Waarom verkopen? 

John Ewbank, een van de managers van het Pythagoras Music Fund, legt tijdens een interview met Entertainment Business uit waarom artiesten en schrijvers hun rechten verkopen: ‘Voor auteurs op leeftijd kan het een overweging zijn om (een gedeelte van) hun rechten te verkopen, om hun erven later niet op te zadelen met een kluwen aan administratie. Een jongere auteur zou kunnen besluiten zijn rechten geheel of gedeeltelijk te verkopen om ook ergens anders in te investeren’. ‘Deze ontwikkeling was al gaande in Amerika, vertelt Natasja, die de urban afdeling van Cloud 9 Music heeft gerund en in haar werk regelmatig met muziekrechten te maken heeft. ‘Nu komt het ook steeds vaker voor in de Nederlandse muziekindustrie. Dat komt omdat de kennisontwikkeling van auteursrechten in Nederland pas later in beweging kwam. Nu zijn er steeds meer schrijvers en componisten die hier bewust van zijn en ook strategisch nadenken over hun muziekrechten’. Ook zij geeft aan dat investeren in andere projecten een belangrijke motivatie is voor artiesten om hun rechten te verkopen. Dit was ook de motivatie van producer Murda Beatz. Zoals hij uitlegt aan Complex Canada: ‘Ik bekijk muziek vanuit een zakelijk standpunt. Kijk naar mannen als Steve Jobs. Zij richten bedrijven op, verkopen ze en bouwen dan weer een nieuw bedrijf op. Ik doe het op dezelfde manier.’ 

De oprichter van Trapital, een platform gericht op business trends uit onder andere de muziekwereld, legde Justin Bieber’s deal uit op Twitter. Met zijn 28 jaar is Justin Bieber een van de jongste artiesten die ooit hun catalogus hebben verkocht, wat opvallend is. Des te langer hij immers hiermee gewacht had, des te waardevoller zijn catalogus zou worden. ‘Verschillende bronnen hebben me verteld dat Justin Bieber liquiditeit nodig had’, legt de oprichter van Trapital uit. ‘Hij heeft tours gecanceld, zijn stadium tournee is gedegradeerd tot een arena show vanwege de lage verkoop van tickets. Met deze deal kan hij het verlies van wat hij zou genereren met zijn tours, verminderen.’ In de Twitter thread wordt ook verwezen naar Dr.Dre, die ook het merendeel van zijn catalogus verkocht heeft voor $200 miljoen. Het kan financieel een stuk voordeliger uitpakken om al je muziek in één keer te verkopen, dan de inkomsten over een langere periode te genereren. Als je nu je hele catalogus verkoopt voor honderd miljoen, betaal je daar één keer belasting over. Indien je elk jaar een gedeelte van die honderd miljoen verdient door middel van royalties en jij steeds meer gaat verdienen (wat bij veel artiesten het geval is), gaat de belasting die je daarover betaalt, jaarlijks omhoog. Gezien het feit dat Dr.Dre net een scheiding achter de rug had die hem een slordige $100 miljoen heeft gekost, is het dus begrijpelijk waarom hij liever in één keer $200 miljoen inde, dan $10 miljoen per jaar. 

Daarnaast kan het verkopen van je catalogus veel zekerheid bieden, in een onzekere industrie. De pandemie was een perfect voorbeeld van hoe de inkomsten in de muziekindustrie plotseling verminderd kunnen worden. Bovendien wordt er dagelijks zoveel muziek uitgebracht in de streaming era, dat de levensspan van artiesten steeds korter wordt, aangezien er zoveel (nieuws) beschikbaar is. Het is voor een artiest dus onzeker of ze over vijf jaar hetzelfde zullen verdienen aan hun muziek als vandaag de dag. Natasja uit zich echter verrast over het feit dat Future nu al zijn catalogus heeft verkocht: ‘De waarde van een track wordt bepaald door het aantal streams per jaar te vertienvoudigen’, legt ze uit. ‘Future heeft in zijn carrière een compleet eigen sound gecreëerd en zijn populariteit kan de komende jaren zelfs nog meer gaan groeien. Dat betekent dat zijn songs over vijf jaar nóg waardevoller kunnen zijn. Een bedrijf dat bereid is om muziekrechten te kopen, snapt dat het niet alleen een stukje cultureel erfgoed is, maar dat het ook een business is waar veel geld in omgaat. Er komen ook steeds meer nieuwe platforms, zoals TikTok, waardoor bijvoorbeeld oude songs weer een nieuw leven krijgen en zo weer voor inkomsten zorgen.’ Natasja vindt het belangrijk dat artiesten, songwriters en componisten zich verdiepen in muziekrechten, zodat zij weten hoe om te gaan met de assets die zij bezitten. 

De streamingindustrie biedt naast de groeiende concurrentie ook voordelen voor artiesten die hun muziekcatalogus willen verkopen. Zo is het door streaming makkelijker om te voorspellen hoeveel een artiest de komende jaren zal verdienen aan zijn muziek. De huidige technologische ontwikkelingen in de muziekindustrie maken het ook makkelijker om publicaties te beheren en geld te genereren van de royalties. Deze redenen dragen bij aan het feit dat steeds meer artiesten hun publishing verkopen: het is nog nooit zo makkelijk en winstgevend geweest als nu.