Verhoogd drugsgebruik: Experts waarschuwen voor risico’s

Na de zomer van 2020 deed het Trimbos Instituut een studie naar verhoogd drugsgebruik onder 4000 uitgaanders. Dit betrof jongeren tussen 16 en 35, die minimaal één keer naar een club of festival gingen, tijdens het jaar voor de eerste lockdown. Er waren zorgwekkende uitslagen, over de toegenomen mate van het gebruik van onder andere wiet en coke. Ook verhogen de risico’s op psychische klachten door de toename in drugsgebruik. Hierover uitten verslavingsexperts eerder hun bezorgdheid. Wij spraken een aantal jongeren over hun drugsgebruik en mentale gezondheid, voor en na de lockdowns.

In het onderzoek van Trimbos werd een sterke daling in het gebruik van ecstasy en amfetamine bevonden. Deze “partydrugs” worden namelijk vooral in het uitgaansleven gebruikt. Dit, terwijl het gebruik van drugs die vaak thuis worden genomen, zoals cocaïne, ketamine en paddo’s, juist toenam. Hetzelfde geldt voor wiet en hasj. Zo beschrijven 40% van de mensen die al rookten, meer te blowen tijdens de lockdown. Dit komt ook terug in onze interviews.

“Toen al het fysiek onderwijs stopte, was mijn werkdag vaak om 13.00 klaar. Dan begon ik soms al met (hasj) roken. Verder kon je zeker tijdens de eerste lockdown bijna niks doen, dus ja, dan maar een jointje, toch? Ik ben veel meer gaan blowen, elke dag denk ik: “ik moet echt minderen”. Aan het begin van de tweede lockdown heb ik ook voor het eerst harddrugs gebruikt: vloeibare MDMA. We hadden geheime quarantaine gamenights en op een gegeven moment dacht ik gewoon: okay let’s go!”

”Voordat de eerste lockdown begon, stond ik in de keuken en gingen we met de hele groep zeker drie keer per week uit. Beetje indrinken en dan vier, vijf drankjes. Ik haalde elke twee à drie weken tien gram hasj. Eens per maand deden we wel eens een pilletje: XTC of 2CB. Toen de eerste lockdown begon was opeens iedereen vrij. Dus we waren gewoon hele dagen aan het chillen in auto’s. Smoken en ja, verder niks. Je kon echt helemaal niks doen. Toen rookten we allemaal echt veel, veel meer opeens. En ook wiet er nog bij, naast de hasj. Ik word echt heel sloom van smoken, dus op een gegeven moment dacht ik gewoon:ik moet echt stoppen. Vlak voor de tweede lockdown begon, ben ik gestopt met roken. Ik ga voorlopig sowieso niet uit hoor, ik was er voor de eerste lockdown al een beetje klaar mee. En ik vind het ook dom. Ze komen nu alweer met nieuwe maatregelen, superveel mensen worden weer ziek. Het is het gewoon niet waard.”

Bovendien wordt in verschillende media gesproken over de mogelijke inhaalslag die jongeren zullen maken, nu het nachtleven weer opengaat. Verslavingsexperts stellen dat de toename onder jongeren, vooral in het gebruik van psychedelische drugs was. Pillen als 2CB en 3MMC hebben hele andere effecten in een thuissetting, dan in een nachtclub. Daarnaast zal de tolerantie van mensen heel anders zijn dan een jaar geleden.

“De meesten van mijn vrienden komen uit de horeca, dus we zijn sowieso wel sneller van een drankje doen en uitgaan. Toen de eerste lockdown begon heb ik me best streng aan de regels gehouden en gebruikte en dronk ik ook nauwelijks. Bij de tweede lockdown,met die avondklok sloeg dat wel echt om. Als je dan om 01:00 al moe was en je zat bij iemand anders thuis, kon je toch pas om 04:00 weg. Dan neem je sneller nog een halfje. Echt fout is het gelukkig nooit gegaan, maar ik ben wel blij als we weer naar dingen toe mogen. Van het weekend ben ik voor het eerst weer uit geweest, maar toen heb ik juist niks gebruikt. Het was eigenlijk zo leuk dat ik me al high voelde van het uitgaan zelf.”

Verhoogd drugsgebruik neemt grote risico's met zich mee. In een thuissetting ontbreekt bijvoorbeeld een EHBO-post. Ook het testen van drugs is lastiger als je het thuis gebruikt. Daarnaast is het welbekend dat drugsgebruik het risico op psychische klachten verhoogt, zeker wanneer de mentale gezondheid instabiel is. Veel deskundigen spraken al uit bezorgd te zijn over de mentale gesteldheid van jongeren in Nederland. Volgens hen waren de coronamaatregelen voor veel jongeren erg zwaar.

“Ik werk nu bijna acht jaar als psychiatrisch verpleegkundige, waarvan de laatste jaren op de spoedeisende hulp. De ondergrens om bij ons op de afdeling te komen is 18 jaar, maar normaal komt het bijna niet voor dat iemand van 18 voor psychiatrische hulp naar de SEH komt. Toen de eerste lockdown begon was het eigenlijk heel rustig. Tijdens de tweede lockdown waren er opeens bizar veel patiënten tussen de 18 en 22. Veel van deze jongeren gingen slecht en waren suïcidaal. In de omschrijving stond vaak dat ze niet naar school konden of geen sociaal leven meer hadden. Die jongeren waren volledig geïsoleerd geraakt. Om aan hun werkelijkheid te ontsnappen gebruikten ze dan LSD, XTC of andere hallucinogenen. Alcoholmisbruik komt wel nog altijd het meeste voor.”