Samples & Interpolaties: Inspiratie of diefstal?

Er heerst in sommige gevallen een krampachtige gedachtegang als het gaat over het gebruik van samples. 'Is samplen niet een veredelde term voor jatten?' vraagt men zich vaak ten onrechte af. Vooral in Nederland is het een teneur dat elk muzikale element zelf gecomponeerd moet zijn, aangezien dat vanaf het begin zo was. Toen hiphop groter werd in ons land kwam er een ommekeer. Er werd steeds meer gesampled en geïnterpoleerd tot op de dag van vandaag: het is niet meer weg te denken uit de hedendaagse popmuziek. Neem bijvoorbeeld de single van Sigourney K en Ronnie Flex genaamd '100 SMSjes'. Daarin pakt Sigourney K de melodie van het bekende nummer 'Summer Jam' van The Underdog Project. Sommige mensen zullen het zien als diefstal, anderen zien het als een kunst.

Nederland werd wereldwijd bekend vanwege haar housemuziek waarin er veel gebruik werd gemaakt van drumcomputers en synthesizers. De drums en de melodieën werden destijds veelal zelf gecomponeerd. Dit is wellicht de reden dat wij Nederlanders veel waarde hechten aan de originaliteit van elk muzikale element.

Het zou ook zo kunnen zijn dat de Nederlandse muziekcatalogus niet geschikt, groot en daardoor niet interessant genoeg is om te samplen. Op het eerste gezicht zou het misschien een beetje gek zijn als Osdorp Posse het nummer 'Shalalie Shalala' van Gert en Hermien zou samplen. De discrepantie tussen de sferen van beide nummers, is daar te groot voor. Zeker in die tijd werd er anders gedacht over het creëeren van juxtaposities: het samenvoegen van twee tegenstellingen. Hiphop was hiphop en dat moest je ook zo houden. Onze definitie van het begrip 'originaliteit' heeft daardoor een ander smeedproces gekend dan in de Verenigde Staten.

In de VS is het samplen namelijk al decennia lang een gewoonte binnen de hiphop. In de allereerste hiphoptrack op de radio samplede Sugarhill Gang het nummer 'Good Times' van CHIC in 'Rappers Delight'. Als je de nummers naast elkaar zet, hoor je dat Sugarhill Gang dezelfde melodielijnen en baslijn gebruikt. Ze voegden hun eigen drums toe en hierdoor ontstond er een andere groove die meer aansloot op het hiphopgenre. Het nummer 'Good Times' is namelijk een disconummer waarvan de percussie bestaat uit een simpele kick en snare. Los van dit voorbeeld werden er in deze tijd ook vaak drumbreaks gesampled. Deze werden gechopt om zo het ritme naar hun eigen hand te zetten.

Naast het samplen, wordt er ook geïnterpoleerd. Maar wat is het verschil eigenlijk tussen samplen en interpoleren? Bij het samplen van muziek wordt er een origineel stukje audio uit muziek gebruik voor nieuwe muziek. De sample wordt dan bijvoorbeeld door de gehele track geloopt. Een voorbeeld van een gesamplede track in Nederland is 'HYENA'S' van Idaly. Hierin gebruikt hij een sample uit het nummer 'Shook Ones, Pt. 2' van Mobb Deep. De sample wordt ondersteund door z'n eigen drums eraan toe te voegen. Soms wordt er nog getweaked aan de sample door er effecten overheen te gooien, met het tempo te spelen of door de sample omhoog of omlaag te pitchen.

We spreken van een interpolatie als er een gecomponeerd element zoals een melodie of een tekst uit een ouder nummer wordt gebruikt. Het gaat hierbij echt om de noten, het ritme of de tekst van een bestaand nummer. In het nummer 'Altijd Op Tijd' van Vic9, interpoleert Ronnie Flex de melodie van het refrein van 'Always On Time' door Ja Rule en Ashanti.

Bij het interpoleren is het mogelijk om oude teksten of melodieën opnieuw te interpreten en ze vervolgens een nieuw leven in te blazen. Zo zou je voor een akkoordprogressie of een melodie, een nieuwe sound kunnen gebruiken. Daarnaast zou je het tempo kunnen versnellen of vertragen. Ook bestaande teksten kun je in een nieuwe context plaatsen als je het op een andere manier inzingt of andere vocale effecten gebruikt. De mogelijkheden zijn ook in het interpoleren oneindig.

Tegenwoordig samplen en interpoleren artiesten zelfs met juxtaposities. Daarin brengen ze twee elementen bij elkaar die op het eerste gehoor helemaal niet bij elkaar passen. Neem bijvoorbeeld 'No Hook 3' van ADF Samski. Hier rapt hij op de beat van het bekende housenummer 'Lady' van Modjo. Er komen twee werelden bij elkaar waarvan je zou kunnen zeggen dat die niet samen gaan. Maar juist die wrijving maakt het interessant. Je zou dan bijna denken dat Osdorp Posse die 'Shalalie Shalala' sample nog steeds kan laten werken.

New York - in het specifiek The Bronx - staat bekend om een nieuwe wave van sampledrill. B-Lovee is hier een bekend voorbeeld van. In zijn nummer 'IYKYK' bedreigt hij zijn opps met de dood. De sample die hiervoor is gebruikt is van het nummer 'No Letting Go' van Wayne Wonder: een R&B song over de liefde. Ook hier worden twee emoties die diametraal tegenover elkaar staan bijeen gebracht: liefde en haat. Sale

Dat artiesten steeds creatiever worden met het hergebruiken van oude muziek is een feit. Muziek is voor veel mensen een essentieel element in hun leven. Het kan mensen kracht, inspiratie, voldoening en rust geven. Dit geldt voor zowel de luisteraar als de maker. Om kunst te kunnen maken, moet je kunst consumeren. Je moet als maker zijnde, kwaliteit hebben om kwaliteit te kunnen herkennen. Als jij een tof stuk muziek kunt herkennen, herinterpreten en vervolgens op een creatieve manier kan implementeren, dan vergroot dat jouw inspiratievijver.

Het werk van anderen biedt nieuwe perspectieven voor het creatieve proces van een artiest. Daarom is het logisch dat vroegere werken steeds in een nieuw jasje gestoken worden. Uiteindelijk wordt de creatieve identiteit bepaald door de smaak die ontwikkeld is over de jaren. Daarom is het niet gek dat vroegere muziek nog steeds voort leeft door middel van samplen en interpoleren. Samples